Контентге кёч

Телевидение

Википедия — эркин энциклопедияны статьясы.
Бек мийик кескинлиги болгъан модерн LED-телевизор

Телеви́дение (ингил. TV — television, «ти ви» деб окъулады, бур.-урум. τῆλε «узакъ» + лат. visio «кёрюу») — электробайламны технологиясыды,узакъ аралыкълагъа къымылдагъан суратланы джиберирге джораланнганды. Телерадиобериу бла видеогёзетлеуге бёлюнеди. Халкъ ичинде телевизион программаланы чыгъаргъан эмда джайгъан къуралышланы орталама аты кибик да джюрюйдю. XX ёмюрню экинчи джарымындан башлаб уллу магъанасы болгъан кёбчлюк информацияны амалыды, кёз ачыуда, узакъдан билим алыуда, джангылыкъла бла рекламаны бериуде хайырландырылады.

Берилген телепрограммаланы сакъландырыу технологияла, сёз ючюн, видеомагнитофон эмда оптика видеодискле кибик, кинематографны чыгъармаларын джетишиулю этгенди, фильмле къуру кинотеатрлада тюл, юй телевизорлада да къарарча болгъандыла. 2013-чю джылгъа бютеу дунияда юй мюлклени 79 % эм азы бла бир телевизион алыучугъа ие болгъандыла [1]. 1950-чи джылладан башлаб телевидение джамагъат оюмну къурауда уллу магъана тутады, интернетге кесини орунун 2010-чу джылланы арасында къабдыра башлагъаса да. Бу технологияны бизнесде эмда политикада ролу бек уллуду, аны БМО да джыл сайын 21-чи ноябрда Телевидениени бютеудуния кюнюн белгилеб чертгенди.

Этимологиясы

[тюзет | къайнакъны тюзет]

Télévision сёз экиден къуралгъанды: грек. τῆλε «узакъ» эмда лат. vīsio «кёрюу». Алай а къарачай тилге орусча варианты теле-видение кёчгенди. Биринчи бу терминни француз тилде, 1900-чю джылда орус алим Константин Перский Парижде баргъан Бютеудуния кёрмючню къурамында баргъан VI Халкъла арасы электротехника конгрессде хайырландыргъанды[2][3]. Ингилиз тилде бу сёз биринчи кере 1907-чи джылда «телеграф неда телефон чыбыкъла бла къымылдагъан суратланы бериуюню гиптетикалыкъ системасыны» суратлауунда хайырландырылгъанды[4]. «Телевидение» («телевизион», «телевизия») сёз кёбчюлюк ичинде 1930-чу джыллада джайылгъанды, ол «электрокёрюу», «узакъкёрюу», «радиотелескопия»[3], «электрикалыкъ телескопия», «телевизирование», неда «кинорадио», «радиокино» (телевидениени юсю бла кинофильмлени бериу) терминлени орнуна джюрюб башлагъанды[5].

Телевидениени тарихи

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Джон Бэрд кесини телевизион адырлары эмда бетни узакъгъа джибеирилиуюн кёргюзюрча хайырланнган гинджилери (1925 дж.)
Владимир Зворыкин кеси лагъым этген электрон телевизору бла (АБШ, 1934 дж.)
193-чу джылланы экинчи джарымындагъы британ телевизорла (Marconi-EMI бла Джон Бэрдни компаниясы чыгъаргъанла). Экинчи дуния къазауатны башланырына Уллу Британияда 20 минг чакълы бир телевизор сатылгъанды[6]
Кёб халда сатылгъан биринчи бояулу телевизорланы бири, — RCA CT-100 (1954 дж.)
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Телевидениени тарихи.

Телевидениени технологиясы аллында эки джол бла айныгъанды — механикалыкъ эмда электрон тамалда. 1930-чу джыллада, электрон-таякълау быргъычыкъны (ЭТБ) хайырланнган электрон система механикалыкъны ыхтырыб, бютеу барысы да хайырланнган стандарт болады, 1950-чи джыллада уа телевидение керти кёбчюлюк лагъым болады. XX ёмюрню аягъында цифралы телевидение джайылыб башлайды.

ЭТБ-ни эм алгъы версиясын немец физикачы Карл Фердинанд Браун 1897 джылда лагъым этеди. Ол биринчи болуб ЭТБ-ни кёргюзюу адыр болуб хайырландырыргъа теджегенди[7].

1907 джылда немец лагъымчы Макс Дикманн[de] алкъын керти объектлени кёргюзталмагъан электрон-таякълау быргъычыкъда биринчи болуб растр графиканы къуралгъанды[8][9].

Эрлай кёрюнюу джибериуню биринчи демонстрациясын немец физикачы Эрнст Румер[en] 1909 джылда эталгъанды. Пиксель форматда 5х5 сурат телефон чыбыкъ бла селен кёзчюкледен къуралгъан экраннга джиберилгенди[10].

Къымылдамагъан суратланы (геометриялыкъ фигурала болсунла, керти объектлени къаранчхалары болсун) ЭТБ-ге видеосигналны болушлугъу бла биринчи джибералгъан 1911 джылда эресейчи алим Борис Розинг болгъанды[9][11].

Къымылдагъан суратны биринчи джибериуюн 1923 джылда американлы Чарльзом Дженкинсом[en] этгенди, ол аны механикалыкъ айырыуну хайырланыб баджаргъанды, алай а берилген сурат ауаннгалы болгъанды, ол демеклик, джарым тонлары болмагъанды.

Биринчи джарым тонлу суратланы къымылдагъанларын джибераллыкъ механикалыкъ системаны 1925 джылда шотланд лагъымчы Джон Бэрд къургъанды[12].

Механикалыкъ айырылыуну тамалында къуралгъан биринчи телевизион станция WCFL эфирге Чикагода 12 июнь 1928 джылда чыкъгъанды[13] (её создателем был Улисс Санабриа[en][14]). 1931 джылда нью-йорк студия CBS таймаздан, ыйыкъда джети кюн ушаш технология бла бериулени бардыргъанды[15][16][17]. Бериулени механикалыкъ телевизорлада (ЭТБ-сиз) къараргъа болгъанды, ала чекленнген санда чыгъарылгъандыла, аны бла бирге экран резолюциясы аз болгъанды, экранланы ёлчемлери уа почта маркагъа тенгиширек болгъанды. СССР-ни территориясында 1931-чи джылны октябрында Горький атлы телевиедиение экспериментли бериулени бериб башлагъанды[18]; кюнлюк бериуле 30 минут баргъандыла, кеслери да кече онекиден сора, радио бериуле бошалсала, кечирек айда 12 кере 60-шар минутха кёчгендиле.

Механикалыкъ телевидение айнымазлыкъ джол болгъаны себебли, 1931-чи джылда американ алим эмда саудюгер Аллен Дюмонт[en] электрон-таякълау быргъычыкъны чыгъарады, ол джыл огъунакъ орус тамырлы американ лагъымчы Владимир Зворыкин бериучю быргъычыкъны джарашдырады (иконоскоп), ол телекамераны тамалына салынады.

Дюмонт бла Зворыкин чыгъаргъан лагъымла, коммерциялыкъ телевидениени чыгъыууна амал бергенди.

1932 джылда Нью-Йоркдагъы Эмпайр-стейт-билдингдеги бериучюден электрон телевидениени биринчи экспериментли бериулери башланнганды. Сигнал 100 км узакълыкъгъа дери берилгенди, сигналны уа RCA чыгъаргъан ЭТБ-ли телевизорла туталгъандыла[19][20]. Регулар телебериулени къураугъа Уллу депрессия чырмау болгъанды[19].

Электрон технология бла бериу берген биринчи телеканал — DFR («Deutscher Fernseh-Rundfunk» — «Немец телевизион радиобериу»), 1934-чю джылда немец телерадиокомпаня RRG къургъанды[21] после того, как RCA передала лицензию компании Telefunken[22]. DFR 1944 джылгъа дери, Берлин телеаралыкъ бомбалаудан оюлгъунчу, бериулени бардыргъанды. Германияда сериаля чыгъарыугъа телевизор хазырланнганды, алай кёблюк чыгъарыугъа къазауат чырмау болгъанды[23].

Хар кюнлюк бериуле Уллу Британияда 1936 джылда (ыйых кюн тышында), Францияда уа 1937 джылда башланнганды. 1937 джылда Уллу Британия, телевизорла мингле бла сатылгъан биринчи кърал болгъанды.

1939 джылда RCA Эмпайр-Стейт-Билдингдеги бериучюден, NBC студияларындан Нью-Йорк агломерациягъа регуляр бериулени башлагъанды. Аны бла бирге RCA, адамла хайырланырча телевизорланы чыгъарыб башлагъанды (аллында Нью-Йоркну тюкенлеринде сатханды)[24]. Регуляр (алай а хар кюн болмагъан) электрон телебериу Ленинградда 1938 джылны сентябрында башланнганды[25] Москвада уа - 1939 джылны мартында[26], алай а Уллу Ата Джурт Къазауатны башланыуу бла ол экспериментле тохтатылгаъндыла.

1951 джылда RCA къара-акъ телевизорла бла келишген толусу бла бояулу суратны электрон системасын чыгъаргъанды[27], ол заманнга АБШ-да 25 миллиондан аслам телевизор болгъанды[28].

1954 джылда кёбчюлюк сатыугъа RCA чыгъаргъан бояулу телевизор CT-100[en] чыгъарылады[29], талай джылдан а уа, американ саудада онла бла бояулу телевизор модель теджелгенди[30]. Биринчи биринчи бояулу сериал[en] 1954 джылны июлундан берилиб башласа да, бояулу бериулени саны бек дженгил ёсмегенди, къуру 1965-1968 джыллада АБШ-ны эм уллу телевизион компаниялары тамамы бла бояулу бериулеге кёчгендиле[27] (башха къраллада бу процесс кечирек болгъанды).

Цифралы телевидениени пионерлерини бири япон телекомпания NHK болгъанды, ол сынамлы юлгюлерин 1970-чи джыллада чыгъаргъанды.

1980-чы джылланы арасында Toshiba, Sony эмда NEC компанияла видеону цифралы джарашдырыуу болгъан телевизорла чыгъарыб башлагъандыла(бу «стоп-кадр» функцияны, «сурат ичинде сурат» кибик функциялагъа амал бергенди), алай а алыннган сигнал алкъын аналоглу болгъанды[31][32].

1990-чы джылланы башында, комьютер кереклени учузлашыуу бла, цифралы телевидениени къуруу амал чыгъады. Цифралы технология 720p эмда 1080i стандартлада 1998 башлаб АБШ-да, 2003 джылда Японияда, эмда 2004 джылда Европада бериуле башларгъа амал береди.

Баш принциплери

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Хар 1000 адамгъа телевизорланы саны
██ 1000+ ██ 500-1000 ██ 300-500 ██ 200-300 ██ 100-200 ██ 50-100 ██ 0-50 ██ Билгиле джокъдула

Телевидение бир-бири ызындан суратны радиосигналны неда чыбыкъланы болушлугъу бла бериуде тамал алады[33]. Суратны элементлеге юлешиниую Нипковну дискини, электрон-таякълау быргъычыкъны неда джарымётдюрюучю матрицаны болушлугъу бла тындырылады. Суратны элементлерини саны радиоканалны ётдюрюу кенглигине эмда физиологиялыкъ шартларына кёре сайланады. Берилген фрекансланы кенглигин тар этер ючюн эмда телевизорну экраныны титреуюню кёрюнюуюн азайтыр ючюн тизгин атлатхан тарауну[ru] хайырландырылады. Аны ючюне ол къымылдауну бериуню джумушакълыгъын игилешдиреди.

Аналоглу телевизион тракт ортакъ кёрюнюуде бу адырланы къурамында тутады[34]:

  1. Телевизион бериучю камера. Бериучю быргъычыкъны ышанында линзаны болушлугъу бла чыкъгъан кёрюнюуню телевизион видеосигналгъа бурур ючюн хайырландырылады.
  2. Телекинопроектор.Киноплёнкада кёрюнюу бла тауушну телевизион сигналгъа бурады эмда кинофильмлени телевидение бла кёргюзюрге мадар береди.
  3. Видеомагнитофон. Бериучю камера неда телекинопроектор бла къурулгъан видеосигналны джазады эмда керекли моментде кёргюзеди.
  4. Видеомикшер. Кёрюнюуню талай къайнагъыны арасында алмашыргъа мадар береди: камераланы, видеомагнитафонланы эмда башхаланы.
  5. Бериучю. Уллу фреканслы ташыучу сигнал телевизион сигнал бла модуляция этиледи эмда радио неда чыбыкъла бла бериледи.
  6. Алыучу — телевизор. Видеосигналда болгъан синхроимпульсланы болушлугъу бла, телевизион кёрюнюу алыучуну экранында кёргюзюледи (кинескоп, LCD-дисплей, плазма панель).

Аны тышында телевизион бериуню къурар ючюн радиобериуледегича таууш тракт хайырландырылады. Таууш айры фрекансда фреканс модуляцияны тюз амалы бла бериледи. Цифралы телевидениеде таууш джёнгерлик (кёб каналлы да болуучанды) кёрюнюу бла бирикген билги агъым бла бериледи.

Бериуню технологиясы

[тюзет | къайнакъны тюзет]

Сигналны бериуюню типине кёре телевидение эфирли, кабель, сателлит неда интернет-телевидение болургъа болады. Биринчи юч тюрлюсю аналоглу, цифралы бериуге да джарайдыла. Бусагъатдагъы телебериуде контентни табдырыуну технологиялары, тюрлю-тюрлю этаплада эм джараулу амалланы хайырланыб къатыш типли болуучандыла.

Эфир телевидение

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Дециметрли толкъунланы диапазонунда эфир телевидениени алыргъа джораланнган антенна

Джер юсю (неда эфир) телевидение телевизион сигналны алыучугъа телевизион минараланы эмда радиореле инфраструктураны болушлугъу бла радиоканалла бла табдырылады, ала 48,5 бла 790 МГц диапазон фрекансда келедиле[35]. Белгиленнген магъанала аналоглу телевидение ючюн джараулудула, цифралы телевидениени сигналлары 470 до 790 МГц фрекансланы диапазонунда бериледиле (дециметли толкъунла).

Сигналны тутар ючюн юй ичи эмда тыш антенна хайырландырылады. Кёб фатарлы юйледе коллектив антенна салыныучанды.

Кабель телевидение

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Кабель телевидение.

Эфир телевидениеча болмай, кабель телевидение коаксиаль неда оптика аулаула бла ахыр алыучулагъа дери джайылады. Эфир аралыгъы болмагъаны себебли, сигналны иги агъачы болады. Аны тышында кабель технология тёлеулю каналланы къурургъа иги амал береди. Кабель телевидениени табсызлыгъы уа кабеллени тартыууну бла байламлы уллу багъасыды. Ол себебден, уллу аудиторияны тутхан къыйын болады.

Сателлит телевидение

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Сателлит телевидение.
Сателлит телевиденине алыучу антенналары

Сателлит телевидение — бериучю аралыкъдан алыучугъа телевизион сигналны космосда тургъан Джерни джасалма нёгериин ретранслятор кибик хайырландырыб бериу системасыды. Агъачлы телевизион сигнал бла тюз амал бла ретрансляция этерге къыйын болгъан территориялагъа эмда кенг джерлени да джабыуну баджарады.

Аналоглу телевидение сателлитни юсю бла джайылады, кёбюсюне NTSC-, PAL- или SECAM- стандартлада кодланады неда шифрленеди. Цифралы телевизион сигнал неда мультиплексленнген сигнал кёбюсюне QPSK неда 8SPK стандартла бла бериледи. Асламында сателлит бла берилген цифралы телевидение MPEG, DVB-S эмда DVB-S2 стандартла бла бериледи.

Интернет-телевидение

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Интернет-телевидение.

Къызыу интернетни джайылыуу цифралы телевидениени алыучулагъа туурадан интернетни юсю бла табдырыргъа амал бергенди. 2010-чу джылланы аллындан башлаб интернет-провайдерле баджаргъан терклик кёрюнюуню стандарт эмда мийик агъачда бдерирге амал береди. Эфир, кабель эмда сателлит телевидениеден маджал башхалыгъы программаланы белгили заман чеклери болмагъаны, алыучу излеген программасын, бериуюн излеген заманында къараргъа мадары барды. Аны тышында интернетни джайылгъаны дунияны бир къыйырында этилген бериулеге, интернети болгъан къайда да болсун къараргъа амал береди.

Телепрограммаланы джаздырыу

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Википедияда бу теманы юсюнден энчи статья барды: Кинорегистрация видео.
Юй видеомагнитофон

Регуляр коммерциялыкъ телебериуню башланыуу бла, телевизион программаланы артдан кёргюзюр эмда джаяр ючюн сакълау соруу чыкъгъанды. УКъТ-диапазонда бериу бардыргъан биринчи телестанцияла радиотолкъунланы тюз сыз бла джайылгъанлары себебли чекленнген радиуслары болгъанды. Ол себебден, аудиторияны кенгертир ючюн, джаздырыуну башха телестанциялагъа табдырыу неда телевизион сигналны берир ючюн радиореле байламланы къурургъа керек болгъанды, ала 1950-чи джылланы экинчи джарымында джайыла башлагъандыла. Телевидениени айныууну аллында джаздырыр ючюн кёрюнюуню кинорегистрациясы технология хайырландырылгъанды, ол кёрюнюуню агъачын къарыусуз халда сакълаялгъанды. 1956-чы джылда Ampex фирма коммерциялыкъ хайырланыугъа джараулу биринчи видеомагнитофонну чыгъаргъанындан сора, телепрограммаланы сакълау техника проблема болгъандан чыкъгъанды.

Видеоджаздырыуну айныуу эмда турмуш видеомагнитофонланы чыгъыуу, телебериулени джаздырыб сюйген заманда къараргъа амал бергенди. Бу технология кинофильмлени видеокассеталагъа джаздырыб, видеопрокатланы айныуларына джол ачханды. Андан ары айныуу оптикалыкъ видеодисклени чыгъыуу бла байламлыды, бу технология юй кинотеатрны агъачыны, керти кинопрокатха дери маджаллашдырыргъа мадар бергенди. Бусагъатдагъы телебериуледе видеоджаздырыуну эмда видеомонтажны цифралы технологиясы хайырландырылады.

Телевидение бла джамагъат

[тюзет | къайнакъны тюзет]
Тегеранчыла футбол матчны электроника тюкенде къарай турадыла, 2006 джыл
Сабийле мультфильмге къарайдыла.

1960-чы джыллагъа телевидение дунияны бир тюрлю этгенин ангылашынады. Кинотеатрлагъа, спорт стадионлагъа джюрюу азаяды. Телевиденине спортнну баш спонсору халына келеди, сёзге, футболда 2,5 сагъатлыкъ трансляциягъа сыйыныр ючюн солуу аралыкъ 20 минутдан 15-ге дери азалтылады[36].

Дунияны бир къралында да АБШ-да кибик телевизион аудитория ёсмегенди. АБШ-ны телекомпанияларыны хайырлары рекламадан ёсгендиле[37]. Телевизион реклама экономика бла къалмай политикада да хайырландырылыб башлагъанды. Сёзге, АБШ-да 1964 джылда баргъан президент сайлаулада, «Маргариткасы бла къызчыкъ» ролик Ядролу къазауатны аллында къоркъууну кючлендиргенди, аны бла Линдон Джонсонну командасы хайырланыб, къараучуланы къайгъырыу эмда къоркъуу сезимлерин кючлендиргендиле, алай бла Джонсонну сайлаулада хорлаууна болушхандыла[38].

1960—1970-чы джыллада АБШ-да теледжангылыкъла асламысы бла ёлтюрюрулени эмда къозгъалыуланы кёргюзюрге сюйгендиле, амерканлыла телевиденине артыкълыкъны джайыуу бла терслеб башлагъандыла[37].

Телевидение бла трансляция этилген фильмле эмда сериалла белгили бир джашау халини кёргюзедиле, адамла уа аны эниклеб, аллай джашау джюрютюрге кюрешедиле. Телевидедниени адамланы халилерини иги джаны бла да, аман джаны бла да тюрлендирирге болады. Юлгюге, MTV каналда къыз сабийлени эртде сылтаулу болгъаныны юсюнден «16-да бууаз» деген бериуню чыкъгъанындан сора, Google-да эмда социал аулада контрацепцияны юсюнден излеулени саны ёсгенди. Бу бериуню чыкъгъанындан сора джаш джылында ана болгъан къызчыкъланы саны 5,7% азайгъанды[39]. Башха джанындан, сёз ючюн, герман журнал Der Spiegel 1994 джылда этген тинтиулерине кёре, спорт тышында, къайсы санагъатда да болсун, адам не къадар кёб телевизоргъа къарай эсе, о къадар аз билими болады[40].

XXI ёмюрде телевидение интернет бла эриширге керек болгъанды. Телевизорча болмай, интернет бла хайырланыу бир сюремли коммуникация бермейди. Интернет аламда адам излеген затына къараргъа, тюрлю-тюрлю оюмланы тенглешидириб кесини оюмун къураргъа болады. Интернет хайырланыучу кесини информациясын башхалагъа билдирирге да амалы барды, телевидение бла бу болурча тюлдю[41].

Алай болса да бусагъатда телевидение интернет-басым бла эришиуде кесин дженгдирмейди. Бусагъатда интернетде болмагъан бир телеканал джокъду дерчады, ол телебериучю команияланы дыккы радиофреканслагъа бойсунмаугъа мадар береди[42].

Бир къауум къраллада, властла телевидениени кеслерини къолларында тутадыла, эмда пропаганда амал бла кючлюл хайырланадыла. [42][43].

Комментарийле

Къайнакъла

  1. Tom Butts The State of Television, Worldwide (ингил.). Opinions. TV technology (2013-12-06). Ал къайнакъдан архивация этилгенди (28 апрель 2015). Тинтилгенди: 16 декабрь 2016.
  2. Махровский О.В. Константин Перский - русский военный инженер, ученый, который ввел термин «телевидение» 110 лет назад (орус.). История развития электросвязи. Виртуальный компьютерный музей (2010-11-14). Тинтилгенди: 15 декабрь 2016.
  3. 3,0 3,1 Вячеслав Воробьёв Слово «телевидение» придумал тверитянин (орус.). Общественная палата Тверской области. Тинтилгенди: 15 декабрь 2016.
  4. Television (ингил.). Online Ethimology Dictionary. Тинтилгенди: 15 декабрь 2016.
  5. Лейтес Л. С. Очерки истории отечественного телевидения. — М.: ФГУП «ТТЦ «Останкино», 2017. — Б. 9—224.
  6. Culture Re-View: John Logie Baird reaches a technological milestone with television Архивная копия от 9 май 2024 на Wayback Machine, Euronews, 3 июль 2023 джыл.
  7. Lehrer, Norman H. (1985). "The Challenge of the Cathode-Ray Tube". in Tannas, Lawrence E. Jr.. Flat-Panel Displays and CRTS. New York: Van Nostrand Reinhold Company Inc.. pp. 138–76. doi:10.1007/978-94-011-7062-8_6. ISBN 978-94-011-7062-8. 
  8. https://web.archive.org/web/20120103184949/http://www.zeit.de/1957/31/Der-erste-Fernseher Архивная копия от 3 январь 2012 на Wayback Machine Gerhart Goebel. Der erste Fernseher. DIE ZEIT, 01.08.1957 Nr. 31
  9. 9,0 9,1 R. C. Webb. Tele-Visionaries: the People Behind the Invention of Television Архивная копия от 13 май 2024 на Wayback Machine, 2005, p.13. ISBN 0471743704, 9780471743705.
  10. «Seeing by Wire» Архивная копия от 8 май 2020 на Wayback Machine, Industrial World, January 31, 1910, pp. viii-x (reprinted from the London Mail).
  11. Горохов П. К. Борис Львович Розинг — основоположник электронного телевидения. — М.: Наука, 1964. — Б. 120.
  12. http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/baird_logie.shtml Архивная копия от 24 сентябрь 2018 на Wayback Machine John Logie Baird (1888—1946)
  13. The WCFL Chicago Radio Timeline Page (ингил.). Chcago's Voice of labour. WCFL. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (18 октябрь 2012). Тинтилгенди: 21 ноябрь 2012.
  14. Peter Yanczer Ulises Armand Sanabria (ингил.). Mechanical Television. Early Television Museum. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (24 ноябрь 2012). Тинтилгенди: 21 ноябрь 2012.
  15. Columbia Is Telecasting! Архивная копия от 10 май 2024 на Wayback Machine, Television News, Sept.-Oct. 1931. (W2XAB принадлежала CBS)
  16. Latest Television Broadcast Station, Everyday Science and Mechanics, November 1931.
  17. Эртдеги телевидениени музейини сайтында тарих материалла Архивная копия от 10 май 2024 на Wayback Machine.
  18. Какой была первая телепередача в России?.
  19. 19,0 19,1 Валерий Самохин Борис Розинг, Владимир Зворыкин и телевидение // «625» : журнал. — 2009. — № 10. — ISSN 0869-7914.
  20. Юлия Горячева Зворыкин — муромский отец телевидения. Частный корреспондент (2014-07-29). Тинтилгенди: 25 март 2015.
  21. В. Дымарский, Е. Съянова Телевидение Третьего Рейха. «Эхо Москвы». Ал къайнакъдан архивация этилгенди (24 ноябрь 2012). Тинтилгенди: 21 ноябрь 2012.
  22. Inglis, Andrew F. (1990). Behind the tube: a history of broadcasting technology and business, Focal Press. p. 172. ISBN 978-0-240-80043-1, https://books.google.com/books?id=xiu4AAAAIAAJ&q=image-iconoscope+telefunken. Retrieved on [[Ангылатыуну халаты: танылмагъан «january» сёз май|15 January 2010.05]].2025. 
  23. Telefunken, John Logie Baird Television Centenary Trust. Телевидениени тарихини юсюнден статья.
  24. Brochure for 1939 RCA television receivers. tvhistory.tv.
  25. Лев Лейтес К 80-летию отечественного телевизионного вещания (орус.) // «MediaVision» : журнал. — 2011. — № 7. — С. 68.
  26. Фонд «Шуховская башня»-2.
  27. 27,0 27,1 The color revolution: television in the sixties.
  28. Color TV’s final test, TV Guide, 13-19 ноябрь 1953 дж.
  29. news/rca-pioneers-remember-making-the-first-color-tv-tube/article_2d5e6fb1-6c7d-55ce-82b8-255fe3c15497 (2004-06-07).
  30. Ed Reitan’s Color Television History Архивная копия от 23 апрель 2024 на Wayback Machine, эртдеги телевидениени музейини сайты.
  31. Meigs, James B. (June 1986). "Home Video: Get set for digital". Popular Mechanics. Vol. 163, no. 6. Hearst Magazines. p. 52. ISSN 0032-4558.
  32. Bateman, Selby (April 1986). "New Technologies: The Converging Digital Universe". Compute!. No. 71. pp. 21—29 (26-8).
  33. С. Г. Лапин. Телевидение // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  34. Структурная схема телевизионной системы. Энциклопедия@Broadcasting.ru. Ал къайнакъдан архивация этилгенди (24 август 2011). Тинтилгенди: 7 январь 2010.
  35. Об утверждении Таблицы распределения полос радиочастот между радиослужбами Российской Федерации и признании утратившими силу некоторых постановлений Правительства Российской Федерации : (орус.). Министерство цифрового развития, связи и массовых коммуникаций Российской Федерации. Тинтилгенди: 4 март 2019.
  36. Экономика голубого экрана.
  37. 37,0 37,1 Американское телевидение как вид индустрии.
  38. Телевизионная реклама: от истории к современности.
  39. Как на нас влияет телевидение
  40. Райнер Пацлаф. Застывший взгляд.
  41. Телевидение и Интернет как каналы формирования политического сознания граждан.
  42. 42,0 42,1 Создано чтобы служить: роль телевидения в современном беспокойном мире
  43. Как пропаганда подгоняет реальность под телевизор