Lompat ke isi

Bangsawan

Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu

Bangsawan atau ningrat (bahaso Inggirih: nobility) adolah kelas sosial tatinggi dalam masyarakat pra-modern (contohnya priayi dalam budayo Jawa atau ménak pado budayo Sunda). Dalam sistem feodal (di Eropa dan sabagainyo), bangsawan sabagian gadang iyolah inyo nan punyo tanah dari panguaso dan haruih batugas untuaknyo, tarutamo dinas militer.

Bangsawan langsuang manjadi kelas turun-tamurun, kadang-kadang jo hak untuak maâgiah gala turun-tamurun dan punyo hak kauangan dan lainnyo.

Di Indonesia, istilah "bangsawan" salalu disamoan jo "katurunan rajo". Sabananyo bangsawan indak haruih dari kaluargo karajaan. Misalnyo di Bali, kalangan bangsawan tadiri dari apo nan dinamoan Tri Wangsa iyolah para brahmana, ksatria jo waisya. Di Jawa, di sampiang katurunan rajo, ado kalangan priyayi nan tadiri dari kerabat para pamong praja atau pejabat pamarentahan pribumi pado maso Hindia Balando, mulai dari bupati hinggo ka demang.

Di Eropa, bangsawan, di sampiang kerabat rajo, pada mulonyo iyolah kerabat tuan tanah nan mamogang kaduduakan iko dari kaputusannyo surang, tanpa tanah tasabuik dianugerahi dek Sia juo. Di sampiang tu, surang rajo atau surang tuan tanah dapek manjadian surang tuan tanah bawahannyo, sabagai panghargaan jaso urang tasabuik. Sistem tasabuik iyolah feodalisme. Kudian, di karajaan di mano kakuasaan alah tapusek pado surang rajo, hanyo rajo, atau tuan tanah nan badaulat dan tanpa atasan (saroman misalnyo para pangeran jo adipati Jerman) nan buliah mangangkek urang manjadi bangsawan. Pado maso kini misalnyo, Rajo jo Ratu Inggirih masih buliah mangangkek urang sabagai bangsawan. Ciek dari galanyo iyolah Sir, nan indak dapek diturunkan.

Kini, di sabagian gadang nagara, "status bangsawan" indak punyo privilese rasmi; kacuali di Baritania Rayo.