9. 12.

9. prosinca/decembra (9. 12.) je 343. dan godine po gregorijanskom kalendaru (344. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 22 dana.

Događaji

1824. – u peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile špansku armiju u bici kod Ajakuča u Peruu, što je bilo presudno za sticanje nezavisnosti Perua.
1905. – u Drezdenu izvedena premijera opere jednočinke „Saloma“ Ričarda Štrausa, komponovane prema priči Oskara Vajlda. Publika se zgražavala nad skarednošću predstave.
1905. – Francuska je donela dekret o odvajanju države od crkve.
1917. – turske trupe u Prvom svetskom ratu Britancima predale Jerusalim, koji je pod turskom dominacijom bio od 1517.
1941. – Kina u Drugom svetskom ratu objavila rat Japanu, Nemačkoj i Italiji.
1944. – Nakon višednevnih krvavih borbi Danilovgrad oslobodjen od fašističkog okupatora.
1961. – Afrička država Tanganjika stekla nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta, s premijerom Džulijusom Njerereom. Na isti dan 1962. Tanganjika postala republika.
1967. – Nikolaj Čaušesku postao je predsednik Rumunije.
1978. – Odigrana je prva utakmica ženske profesionalne košarkaške lige (WBL). Igrala je ekipa Chicago Hustle protiv Milwaukee Does-a.
1985. – Bivši predsednik Argentine, general Jorge Videla, i njegov sledbenik, član vojne hunte, admiral Emilio Massera, osuđeni na doživotnu robiju zbog učešća u ratu protiv gradske gerile i političkih protivnika, tokom kojeg je nestalo 9.000 ljudi.
1985. – Generalna skupština Ujedinjenih nacija jednoglasno prihvatila rezoluciju kojom se svi akti terorizma osuđuju kao kriminal.
1987. – Protestima na području Gaze počela prva Intifada, pobuna Palestinaca protiv izraelske okupacije. Ustanak potom zahvatio Zapadnu obalu i Jerusalim.
1990. – Leh Valensa, bivši lider sindikata „Solidarnost“, pobedio na predsedničkim izborima u Poljskoj.
1990. – Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji nakon 45 godina vladavine komunista, pobedila Socijalistička partija Srbije, bivši komunisti, a za predsednika Srbije izabran lider te partije Slobodan Milošević.
1992. – Poštujući sankcije UN protiv Jugoslavije, Svetska fudbalska federacija zabranila jugoslovenskoj reprezentaciji da učestvuje u kvalifikacijama za Svetsko prvenstvo u SAD 1994.
1994. – partija „Šin fejn“, političko krilo Irske republikanske armije, prvi put posle više od 70 godina počela mirovne razgovore s Vladom Velike Britanije.
1995. – Vrhovni sud Poljske potvrdio pobedu Aleksandra Kvašnjevskog na novembarskim predsedničkim izborima i odbacio žalbu pristalica njegovog poraženog rivala Leha Valense.
1996. – UN odobrile primenu dugo odlaganog sporazuma sa Irakom o prodaji ograničenih količina nafte za hranu, čime se Irak vratio na svetsko tržište nafte prvi put od invazije na Kuvajt 1990.
1999. – Vlasti Srbije osudile predsednicu Lige albanskih žena, pesnikinju Fljoru Brovinu, na 12 godina zatvora. Fljora Brovina puštena na slobodu 2000, po odlasku Slobodana Miloševića sa vlasti.
2000. – Jugoslavija i bivša jugoslovenska republika Slovenija uspostavile diplomatske odnose.
2002. – Američka avionska kompanija „United Airlines“ podnela zahtev za bankrot, najveći u istoriji avio-industrije.

.

Rođenja

1594. – Gustav II Adolf, švedski kralj vojskovođa, vojni i državni reformator..
1608. – John Milton, engleski pesnik.
1868. – Fric Haber, nemački hemičar. (†1934).
1886. – Clarence Birdseye, američki pronalazač. .
1887. – Dragojlo Dudić, srpski revolucionar i pisac.
1895. – Dolores Ibárruri, španjolska političarka (u. 1989.)
1897. – Franc Leskošek, slovenski komunista, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.
1906. – Grace Hopper, američki kompjuterski stručnjak. Tvorac kompjuterskog jezika kobol (cobol) (†1992).
1916. – Kirk Daglas (Issur Demsky), američki filmski glumac ruskog porekla (u. 2020.)
1926. – Luis Miguel Lucas Dominguín, španski borac s bikovima. .
1930. – Ante Kukoč, hrvatski pisac.
1934. – Judi Dench, britanska glumica, jedna je od najboljih i najpoštovanijih filmskih i pozorišnih glumica svih vremena.
1938. – Zehra Deović, bosanskohercegovačka pjevačica, poznata kao jedna je od najznačajnijih izvođača sevdalinki († 2015.).
1941. – Beau Bridges, američki glumac.
1953. – John Malkovich, američki glumac, producent i režiser.
1954. – Henk ten Cate, nizozemski nogometaš i trener.
1964. – Peter Blangé, nizozemski odbojkaš.
1972. – Fabrice Santoro, francuski tenisač.
1975. – Aleksandar Karakašević, srpski stolnotenisač.
1978. – Jesse Metcalfe, američki glumac i muzičar.
1978. – Gastón Gaudio, umirovljeni argentinski tenisač.
1980. – Luka Žvižej, slovenski rukometaš.
1981. – Mardy Fish, bivši američki tenisač.

.

Smrti

1437. – Žigmund Luksemburški, kralj Ugarske, car Svetog rimskog carstva, markgrof Brandenburga, kralj Rimljana i kralj Češke (* 1368.).
1641. – Anthonis van Dyck, flamanski slikar, čuveni portretista (* 1599.).
1910. – Laza Kostić, srpski pisac.
1937. – Gustaf Dalén, švedski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1912.
1989. – Jovan Đorđević (pravnik), srpski stručnjak za ustavno pravo, teoriju države i sociologiju.
2008. – Dražan Jerković, hrvatski nogometaš, reprezentativac, trener, športski direktor i izbornik, najbolji strijelac Svjetskog prvenstva 1962. u Čileu (u.2008).
2017. – Oliver Dragojević, hrvatski pjevač

.*

Blagdani

Prepodobni Alimpije Stolpnik

.

Praznici i dani sećanja

.

Vanjske veze

B92

.

Vidi takođe: godišnji kalendar - dnevni kalendar