Lee Kuan Yew
| Li Kuan Jau 李光耀 | |
|---|---|
 | |
| Mandat 5. juna 1959. – 28. novembra 1990. | |
| Prethodnik | utemeljenje |
| Nasljednik | Go Čok Tong |
| Rođenje | 16. septembra 1923. Singapur(tada  Moreuška naselja)
|
| Smrt | 23. marta 2015. Singapur
|
| Politička stranka | Stranka narodne akcije |
| Supružnik | Kva Guk Ču |
| Obrazovanje | Raflesov koledž Londonska škola ekonomije Univerzitet Kembridž |
Li Kuan Jau (engleski: Lee Kuan Yew; kineski: 李光耀, Lǐ Guāngyào), punim imenom Heri Li Kuan Jau (engleski: Harry Lee Kuan Yew; Singapur, 16. septembra 1923.[1] – Singapur, 23. marta 2015.), singapurski političar i državnik[2][3][4][5], poznat kao prvi premijer Singapura i kao jedna od najuticajnijih ličnosti u Jugoistočnoj Aziji.
Rođen je 1923. godine u porodici singapurskih Kineza. Njegovo studiranje prekinuo je početak Drugog svetskog rata u Singapuru 1942. godine. Tokom japanske okupacije bio je činovnik u jednoj tekstilnoj firmi.
Nakon rata otišao je da studira u Ujedinjeno Kraljevstvo. Tamo je naposletku diplomirao pravo na Univerzitetu Kembridž. Tokom boravka u Engleskoj, shvatio je da Britanci tokom rata nisu bili sposobni da odbrane Singapur od japanske okupacije pa je zaključio da Singapur mora biti nezavisan. U Singapur se vratio 1949. godine.[6][7]
Tokom 1950-ih godina počeo je da se bavi politikom, zahtevajući samoupravu i nezavisnost Singapura od britanske vlasti. Godine 1954. osnovao je nominalno socijalističku Stranku narodne akcije, kako bi na svoju stranu pridobio imućne prokomunističke Kineze.[8] Kada je Singapur dobio samoupravu 1959. godine, njegova stranka je dobila izbore i Li Kuan Jau je postao premijer.
Godine 1963., Singapur je postao delom Malezijske Federacije. Dve godine kasnije, nakon etničkih sukoba između Malajaca i Kineza, Singapur i Malezija su se mirno rastali 9. avgusta. Istog dana je proglašena Republika Singapur.
U sledećih 25 godina, Singapur je pod Lijevim vođstvom postao industrijski div Azije i jedna od najprosperitetnijih država u svetu. Tri stuba njegove politike činili su nacionalna bezbednost, ekonomija i socijalna stabilnost. Kako bi ojačao suverenost i ugled Singapura u svetu, Li je promovisao politiku neutralnosti i nesvrstanosti. S druge strane, mnogi su mu zamerali autoritarnu unutrašnju politiku.
Godine 1990. pažljivo je pripremio silazak s vlasti, ali je u budućim singapurskim vladama zadržao savetodavnu funkciju kao viši ministar. Tu je funkciju napustio 2011. gidine i time se povukao iz političkog života Singapura.[9] U narednim je godinama imao zdravstvenih problema, a umro je 2015. godine od posledica upale pluća.
Napisao je memoare u dva toma: „Priča o Singapuru“ (engleski: The Singapore Story: Memoirs of Lee Kuan Yew), koja obuhvata istoriju države do razlaza s Malezijom 1965., i „Od Trećeg sveta do Prvog“ (engleski: From Third World to First: 1965–2000: Memoirs of Lee Kuan Yew), koja opisuje njegov doprinos preobražaju Singapura u modernu naciju.
- ↑ Lee Kuan Yew (2012). My Lifelong Challenge: Singapore's Bilingual Journey. Singapore: Straits Times Press. ISBN 978-981-4342-03-2.
- ↑ Reporter: Peter Day (5. 7. 2000.). "Singapore's elder statesman". From Our Own Correspondent. BBC. World Service.
{{cite episode}}: Check date values in:|airdate=(help); External link in|transcripturl=|city=ignored (|location=suggested) (help); Unknown parameter|transcripturl=ignored (|transcript-url=suggested) (help) - ↑ Hume, Tim (20. 3. 2011.). „The lost world of a wild tribe”. Sunday Star Times (Auckland, NZ). »His memoir sits on display in Singapore airport between biographies of founding statesman Lee Kuan Yew and Donald Rumsfeld«
- ↑ „Wife of Lee Kuan Yew dies at 89”. Bangkok Post. AFP. 2. 10. 2010.. »The wife of Singapore's founding father, Lee Kuan Yew, whom the statesman called his "great source of strength and comfort", ...«
- ↑ „US, Japan must help out Asia, says Kuan Yew”. New Sunday Times. Reuters (Kuala Lumpur). 22. 1. 1998.. »Singapore's elder statesman Lee Kuan Yew said today ...«
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (2000). From Third World to First. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). Lee Kuan Yew The Man And His Ideas. Singapore: Times Edition.
- ↑ Lee, Lee Kuan Yew (1998). The Singapore Story. Singapore: Marshall Cavendish.
- ↑ „SM Goh, MM Lee to leave Cabinet”. Channel NewsAsia (Singapore). 14. 5. 2011.. Arhivirano iz originala na datum 2012-12-02. Pristupljeno 2013-03-15.
- Lee Kuan Yew Arhivirano 2016-05-06 na Wayback Machine-u
- Lee Kuan Yew na sajtu IMDb
- Intervjui i članci
- A Conversation with Lee Kuan Yew, Fareed Zakaria, Foreign Affairs, March–April 1994
- War of Words Arhivirano 2013-08-27 na Wayback Machine-u Alejandro Reyes, Time, 25 September 1998
- Lee Kuan Yew: A Chronology, 1923–1965 Largely based on Lee Kuan Yew, The Singapore Story: Memoirs of Lee Kuan Yew. Singapore: Times, 1998. Retrieved 8 December 2004
- Part 1, Part 2: CNN, Fareed Zakaria talks with Lee Kuan Yew about his life as prime minister of Singapore, 22 September 2008
- Daddy knows best: The Lee Kuan Yew story, Tom Plate, Sify.com, 2010(?)
- Lee Kuan Yew Watch Arhivirano 2013-01-15 na Wayback Machine-u
- Official Profile at the Parliament of Singapore (archived)
