Čuncin

Čuncin
重庆市
*(Chóngqìng Shì)*
Valdkund	Kitai
Eläjiden lugu (2015)	30,165,500 ristitud
Pind	82,403 km²
Pämez'	Hu Henhua; (viluku 2022—,; 胡衡华)
Telefonkod	+86−23
Aigvö	UTC+8

Čuncin (kit.: 重庆, pin'jin': Chóngqìng [ʈʂʰǔŋ tɕʰîŋ], sana sanha «kaks'kerdaine üläihastuz») om keskuzalištusen lidn (administrativine ümbrik) Kitaiš, kaikiš järedamb pindan mödhe nellän mugoižen keskes.

Se om Kitain metallurgijan, avtotegimišton i himižen tegimišton järed keskuz, tedoline keskuz (enamba tuhad tedoinstitutoid i 25 üläopendusen aluzkundad).

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vodel 316 edel m.e. kuti Czänčžou (kit. 江州) — Ba-valdkundan uz' pälidn. Vspäi 1189 nimitadas sidä nügüdläižikš.

Vspäi 1891 joudai port oli Čuncinas, se abuti lidnale ühtenzoitta Kitain suvipäivlaskmad i Janczi-joginiškoid mail'manke. Eländpunkt sai oficiališt lidnan statusad vl 1937. Vozil 1937−1945 Čuncin oli valdkundan pordaigaližeks pälidnaks Nankinan okkupacijan tagut, ohjastuz sijazihe siš Čan Kaišinke ühtes. Čuncin oli Kitain keskuzalištusen lidnaks vozil 1939−1954 i om vspäi 1997. Vn 1949 2. päiväl sügüz'kud sur' lämoipalo tegihe lidnas (10 tuhad ristituid pölištuiba, pol'lidnad paloi). Vozil 1954−1997 lidn mülüi Sičuan'-agjaha, kudamb levitase päivlaskmha lidnümbrikospäi.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Kitain keskuzpalas, 80 jogen randoil. Hura Czälinczän-ližajogi lankteb täuz'vezižhe Janczihe lidnan keskuses. Čuncin seižub 243 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Reljef om kukhikaz.

Klimat om subtropine pil'vekaz. Voden keskmäine lämuz om +18,8 C°, heinkun-elokun +28,9 C°, tal'vkun-uhokun +8,1..+10,4 C°. Ekstremumad oma −1,8 C° (viluku) i +43,7 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +15,5 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +24,6 C° (uhoku). Paneb sadegid 1151 mm vodes, enamba kezakus (212 mm) i heinkus (174 mm), vähemba tal'vkus-uhokus (21..25 mm kus). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 75..84 % röunoiš voden aigan, päiči heinkus-elokus (70..73 %). Sumeg laskese lidnrajonihe sada päiväd vodes, redukuspäi sulakuhusai.

Tobmuz

Čuncin jagase koumekümneks kahesaks municipaližeks ühtnikaks: 21 rajonad, 13 makundad, nell' avtonomišt makundad. Niiden kesken lugetas ühesad municipališt ühtnikad «lidnan päzonaks» oficialitomašti (kit.: 主城区 čžučencüi) vai Keskuzčuncinaks. Municipaližed ühtnikad alajagasoiš 1259 lidnaks, lidnanterritorijaks i alarajonaks.

Lidnan tobmuden pä om Čuncinan municipaližen rahvahanohjastusen pämez' (mer, kit.: 重庆市人民政府市长). Edeline mer om Tan Länčži (唐良智, viluku 2018 — tal'vku 2021).

Eläjad

Vl 2010 kaiken lidnümbrikon kaikenaigaižiden eläjiden lugu oli 28,846,170 ristitud.

Vl 2015 lidnrajoniden ristitišt oli 18,384,100 eläjad 5473 km² pindal.

Transport

Avtobusad, ezilidnoiden raudted da metro oma kundaližeks transportaks. Metropoliten radab vspäi 2005 (vl 2024 oli kümne jonod i monorel'san kaks' jonod, 312 stancijad ühtheverzin, 561,2 km raudted). Mülüjad metropolitenan sistemha monorel'san kaks' jonod sätas kaikiš surembad mugomad sistemad mail'mas (98 km pitte).

Vn 2014 redukuspäi 31 sildad ühtenzoittas Janczin randoid Čuncin-ümbrikos, niišpäi 12 oma lidnrajoniden territorijal. Severz'-se jogiportoid om saudud Janczin randoil.

Kaik koume päraudtestancijad ratas lidnas: Čuncin muite, Čuncin Pohjoine, Čuncin Päivlaskmaine. Niiden ližaks Čuncin Päivnouzmaine-päraudtestancii om sauvomas vodele 2025. Kuiv konteinerport radab Čuncinan lidnümbrikos vn 2011 keväz'kuspäi: oigetas jonusid Evropha i vasttas sišpäi, jagadas jüguid konteineroidme. Koume kiruhraudted i kuz' kiruhavtoted ühtenzoittas Čuncinad toižidenke suridenke lidnoidenke. Lidn om sidodud avtoteil Keskuzazijan i Suvipäivnouzmaižen Azijan valdkundoidenke.

Rahvahidenkeskeine civiline Čuncin Czänbei-lendimport^[1] (CKG / ZUCK, 35,7 mln passažiroid i pol'millionad tonnoid jüguid vl 2021) sijadase kaks'kümnes ühtes kilometras pohjoižhe lidnan keskuzpalaspäi. Sišpäi tehtas reisid Kitaidme da Azijan äjihe verhiže maihe. Völ kaks' lendimportad oma sauvomas.

Galerei

Čuncinan Rahvahansuimiden pertin pätulend (2020)
Buddizman pühäpert' Čuncinan Czülunpo-rajonas, vn 2012 nägu
Azjaline Czifanbei-rajon i randird päiväižen laskman aigan vl 2017
Azjaline Czänbeiczui-rajon vl 2015 sätud vl 2010 udes Län'czän-rajonas, Čuncinan Sur' teatr om ezimal
Äifunkcionaline Raffles City Chongqing-kompleks vl 2019 (faterad, ofisad, torguindkeskused)
Čuncinan universitetan D-zonan kirjišt (2016)
Čuncinan čomamahtoiden muzei (2015)
Rahvahidenkeskeižen Čuncin Czänbei-lendimportan terminal nomer 3 vl 2017
Chongqingbei-päraudtestancijan sauvuz («Čuncin Pohjoine») vl 2021