Plan

Chargement...

Figures

Chargement...
Couverture fascicule

Émeutes populaires en Corse : aux origines de l'insurrection contre la domination génoise (Décembre 1729 - Juillet 1731)

[article]

Année 1972 84-107 pp. 151-181
doc-ctrl/global/pdfdoc-ctrl/global/pdf
doc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/resetdoc-ctrl/global/reset
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
Page 151

©

Francis POMPONI*

ÉMEUTES POPULAIRES EN CORSE :

AUX ORIGINES

DE L'INSURRECTION

CONTRE LA DOMINATION GfcNOISE

(Décembre 1729 - Juillet 1731)

Durant près de quarante ans au cours du xvm* siècle, entre 1729 et 1768, on sait que la Corse fut le théâtre de violentes luttes menées par les insulaires pour secouer le joug de la domination génoise et, qu'après avoir fait quelque temps l'expérience de l'indépendance sous la direction de Pascal Paoli, elle finit par être annexée à la France. Л ■ n'est point question ici de considérer dans son ensemble cette période si riche en événements sur laquelle existe déjà une abondante biblio- gvaphie; nous nous placerons exclusivement du point de vue de la situa-: tion de l'île dans les tout premiers temps de la révolte1.

Les € cahiers de doléances » des Corses rédigés en 1730 permettent . d'appréhender les principales causes de l'insurrection; nous en avons fait ailleurs l'étude thématique et nous n'en rappellerons que lessen- > tiel. Au premier rang figurent les plaintes concernant la taille qui portent à la fois sur son montant élevé et sur les modalités de sa > perception, occasion de multiples abus3; il apparaît aussi que les populations sont très sensibilisées par le fait que les différents suppléments sont en 1730 dénués de toute justification. Le monopole de la vente du sel et le coût élevé de cette denrée indispensable à un peuple encore voué essentiellement à l'économie pastorale sont aussi devenus intolérables. D'autre part, les multiples exactions de l'administration génoise tiennent une grande place : en particulier, les déplacements que les agents de l'Etat effectuent dans les villages s'accompagnent d'extor-

• Université de Provence (Centre d'Aix).

1. Nous nous contentons de renvoyer le lecteur à la bibliographie donnée par G. Orbstb dans son article, La prima insurrezione corsa del secolo XVin, paru dans VArchivio Storico di Corsica, 1940-41. Ajoutons-y les articles de P. Lamottb, Propos sur le soulèvement des Corses contre Gênes, Corse historique, 1* et 2e trimestre 1062, et de F. Ettori, Comment un peuple s'efforce de devenir une nation, dans le recueil Deux siècles de vie française, Marseille, , 1960.

2. Article à paraître dans le B.8.S&.N.C., Les doléances des Corses de 1730.

doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw